Cinsiyet eşitliğini sağlamak niyetiyle yapılan yatırımlar Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırım‘dır. Etki yatırımı olarak değerlendirilen bu tür yatırımlar, kadınlar tarafından sahip olunan veya yönetilen işletmelerin, işe alımda, yönetimde, yönetim kurulunda veya tedarik zincirinde cinsiyet eşitliği sağlayan işletmelerin ve kadınların sağlığını ve hayatını iyileştirmeyi hedefleyen ürün ve hizmetleri tedarik eden işletmelerin faaliyetlerini kapsar.
Finans sektöründe giderek büyüyen Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırımlar, kadın yatırımcıları, kadınları ilgilendiren finansal ürünleri ve kadınlar için yaratılan istihdam olanaklarını da kapsar. Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırımların kapsadığı bu geniş alan içinde, cinsiyet eşitsizliklerinin giderilmesini merceğe alan her türlü finansal yatırım da Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırım kategorisinde değerlendiriliyor.
Farklı yatırımcı profillerinin cinsiyetine veya finansal hedeflerine bağlı olmaksızın yatırım tavsiyesi veren varlık yöneticilerinin giderek daha çok dikkatini çeken Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırımları aslında toplumun cinsiyet eşitliğine daha duyarlı hale gelmesiyle birlikte, daha tercih edilir hale gelmeye başladı.
Geleneksel finansal ürün ve hizmetlerin cinsiyet eşitliği prensipleriyle örtüşmeye başladığı noktada söz konusu ürün ve hizmetler Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırım haline gelerek oldukça kuvvetli bir yatırım aracına dönüşebiliyor. Nedir bu prensipler?
Kadınların giderek güçlenen ve sayısı artan yatırımcı profili, kadınların bu alandaki potansiyelinin de anlaşılmasına neden oldu. 2021 yılında küresel anlamda kadınlara ait varlık toplamının 18 trilyon dolar olması beklenirken, bu potansiyelin değerlendirilmesi için finansal piyasalarda kadın yatırımcılar için belirli prensipler, stratejiler ve ihtiyaçlar çerçevesinde kişiye özel ürün ve servislerin sağlanması önem taşıyor.
Lider konumdaki kadınların desteklenmesi Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırımın temalarından biri olduğu gibi, kadınların işyerinde sosyal ve ekonomik olarak güçlendirilmesinin sağlanması da hedeflenebiliyor. Örneğin, Linda Pei’nin 1993 yılında ABD’de kurduğu Women’s Equity Mutual Fund bu anlamda dünyada finansal piyasaya yüksek gelir vaadiyle birlikte cinsiyet eşitliği stratejilerini de getiren ilk yatırım fonlarından biriydi. Bu fonun ana izleme kriteri, işyerinde kadınların en yüksek yönetim kademelerinde ve şirketlerin yönetim kurullarında olmasını temin etmekti.
Cinsiyet Eşitliği odaklı bonolar da çoğu zaman kadınlar tarafından yönetilen veya kadın liderliğini hayata geçiren mikrokredi kuruluşlarının ya da küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansmana kavuşturulmasını hedefliyor. Bu tür bonolar yatırımcılara bir yandan yatırımdan gelecek finansal getiriyi temin ederken, diğer yandan cinsiyet eşitsizliklerinin giderilmesine ve sürdürülebilirlik olgusuna bu suretle katkıda bulunulmasına hizmet ediyor.
Küresel anlamda kadın işgücü arttıkça görüyoruz ki, hem devlet makamları hem de şirket yönetimleri giderek daha çok kadının liderlik pozisyonlarında yer alması ve karar mekanizmalarına bu anlamda çeşitlilik gelmesi için çaba gösteriyorlar.
Liderlik pozisyonlarında daha çok kadının yer alması yanında, kadınlar için iş ve işyeri koşullarının iyileştirilmesi kadın işgücünün artmasına ve dolayısıyla cinsiyet eşitliğine duyarlı yatırım talebinin oluşmasına neden oluyor. Bir şirkette çalışanlar içinde kadınların oluşturduğu işgücü yüzdesi , bu yüzde içinde ne kadarının idari kadrolarda olduğu ve kadın yöneticilerin şirketin finansal performansına ne derecede etki ettiği bu yatırım talebinin oluşmasında önem taşıyor.
Kadınların sağlık, eğitim ve teknolojiye erişimine hizmet edecek finansal ürün ve hizmetler de güçlendirilmiş cinsiyet eşitliği kriterlerine göre çeşitlendirilebiliyor. Varlık yöneticilerinin Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırımlarını müşterilerine bir yatırımı fırsatı olarak sunabilmesi için cinsiyet eşitliği konusunda savunuculuk faaliyetlerinin varlığı, şeffaflık ve hayata geçirilebilir ölçüm metriklerinin varlığı önem arz ediyor. Müşterilerin yatırım kararını alırken cinsiyet eşitliğinin sağlanması bağlamında sürdürülen savunuculuk çalışmalarının varlığından etkilendikleri görülmüş. Daha önce gerçekleşmiş Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırımlar için veri toplanmış olması ve etkinin ölçülmüş olması da yatırımcılara güven veren kriterler. Bu noktada cinsiyet eşitliği verilerine erişimin mümkün olduğu ve toplanan verinin kaliteli olduğu, yatırımın en başından itibaren etkinin ölçülmesini sağlayacak düzeyde performans gösteren yatırımlar güven kazanıyor. Yine yönetim kurullarında kadınlar lehine uygulanan kotalar da bu konuda belirleyici özelliğe sahip. Hatta bu kotaların devlet makamlarının oluşturduğu politikalar çerçevesinde yasal düzenlemeler ile belli büyüklükteki şirketler için öngörülmüş olması da Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırımları teşvik eden mekanizmalar olarak anılıyor. Aynı durum cinsiyet eşitliği ücret uçurumu için de geçerli. Şirketlerin kadın müşterilerini, kadın çalışanlarını ve kadın yöneticilerini nasıl konumlandırdığını şirketin mevcut yatırım stratejisi dahilinde uyguladığı cinsiyet eşitliğine ulaşma stratejisi hedeflerinden anlıyoruz.
Cinsiyet Eşitliği Odaklı Yatırım yapan yatırımcılar arasında devlet kuruluşları, kalkınma yatırım bankaları, bağış yapan şahıslar veya vakıflar, emeklilik fonları ve aile şirketleri olabileceği gibi daha inovatif ve teknolojik startup yatırımlarını kovalayan yatırımcılar da olabiliyor.
