Son on yıldır inovasyonu hep kurumlar içinde var olması geren bir kavram olarak hayal ettik. İnovasyonun şirketlerde üretkenliği nasıl artıracağından ve beklenmedik buluşlar sayesinde, şirketlerin maliyetlerinde, karlılıklarında, ürettikleri mal ve hizmetlerde oluşacak rekabet avantajından bahsettik. Binlerce genç girişimci inovasyonu temel alan ticari faaliyetlere yöneldi, şirketler çalışanlarına inovasyonu benimsetmek için büyük bütçeler ayırdı ve hatta ülkeler dünya çapında inovasyon merkezi olmak için birbiriyle rekabet ettiler.
Özel sektörde inovasyon baş köşeye yerleşirken, bir yandan da toplumda sessiz bir devrim gerçekleşiyordu. Bunun adı “sosyal inovasyon”du.
Neydi bu “sosyal inovasyon” kavramı? Evrensel boyutu olan sosyal ve çevresel sorunların çözümüne yeni bakış açısı getirmek, olağandışı yöntemlerle, yaratıcı bir biçimde bu sorunların çözülmesine katkıda bulunmaktır, sosyal inovasyon.
Sosyal inovasyonu uygulayanların kullandığı yöntemler, sosyal sorunların çözümüne öncülük edecek ve birçok paydaşı bir arada çalışmaya teşvik edecek niteliktedir. Katılımcılık, kapsayıcılık ve düşünce özgürlüğü ilkeleri, fikirden pratiğe geçme güdüsü, yaratılan değerin finansal, sosyal ve çevresel etkisini ölçme isteği, sosyal inovasyona güç verir. “Çözümün bir parçası değilsen, sorunun kaynağı olma yolunda ilerliyorsun” der sosyal inovasyon fikrine inananlar.
Peki, etki yatırımının sosyal inovasyon ile bağı nedir? Etki yatırımı, sosyal inovasyon alanında faaliyet gösterenlere destek veren en büyük araçlardan biridir. Etki yatırımı, sosyal inovasyon ruhuyla yaratılan fikirlerin, sosyal girişimciler tarafından iktisadi teşebbüs haline gelmesine yardımcı olur. Teşebbüslerin zaman içinde sürdürülebilir finansal, sosyal ve çevresel etki yaratmasını sağlar. Sosyal girişimcilerin teşebbüslerinde yönetişim sistemlerinin dünya standartlarında olmasına yardım eder. Kaynak aktarımının düzenli olmasını sağlar, kaynağın daha etkin bicimde kullanılmasını garanti eder. Örneğin, kadınların istihdam edilmesine yönelik çalışmak isteyen bir sosyal girişimci, kadınların iş hayatına katılmasındaki en büyük engelin evde çocuk ve yaşlıların bakımıyla uğraşmaları olduğunu ve bunun kadınların ekonomik hayata katılımını engellediğini fark edebilir. Sosyal girişimci, kamu ve özel sektörü bir araya getirerek etki yatırımı yapmak suretiyle kreşlerin kurulması, yaşlıların bakımı için sosyal hizmetlerin verilmesi konusunda bir ticari teşebbüs kurabilir. Bu teşebbüsü finansal anlamda destekleyen, sosyal etki hedefleri doğrultusunda adım atmasını sağlayan etki yatırımıdır.
Karmaşık yapılara sahip sosyal ve çevresel sorunlar, sosyal inovasyonu destekleyerek çözülür. Etki yatırımı bu çözümün en büyük katalizörüdür. Bu nedenle artık “etki yatırımı” kavramı yerine “katalizör yatırım” kavramı da kullanılmaktadır.
