Etki Yatırımı hakkında bir sözlük(çe) oluşturmaya başladığımız bu günlerde, sözlük çalışmalarının önemine ve henüz az bilinen bir kavram olan Etki Yatırımına dikkat çekmek için Etki Yatırımı Sözlüğü çalışmasından bahsetmek istiyorum.
Öncelikle devraldığım Etki Yatırımı Sözlüğü projesi, Etkiyap İcra Kurulu üyesi Melek De-Wint’in önderliğinde başladı ve etki yatırımı projelerinde aktif faaliyet gösteren genç bir etki yatırımcısı olan Melina Sánchez Montañés’in kendi LinkedIn sayfasında yaptığı “sözlük” paylaşımlarından esinlenerek ortaya çıktı. Bir kavramlar dizininden oluşan “sözlükçe”, sektörde sık kullanılan kavramların paylaşılması ile hem bilinirliğinin artması hem de bu kavramların erişilebilir olmasını amaçlıyor.
Türkiye’de, etki yatırımını doğrudan konu almasa da farklı kamu kuruluşları ve STK’lar tarafından üretilmiş finansal kalkınma, sosyal girişimcilik gibi çeşitli ilişkili kavramları içeren ve projeye kaynak olabilecek çalışmalar mevcut. Dünyada ise doğrudan etki yatırımını konu alan ve sözlük çalışmasına da model aldığımız çalışmalar bulunuyor. Örneğin, Impact Management Project ve Mission Investors Exchange gibi sözlük çalışmaları oldukça kapsamlı örnekler.
Etki Yatırımı hakkında bir sözlük oluşturuyor olmanın, kavram bilinirliğine hatırı sayılır oranda katkı sağlayacaktır. Konuya aşina olmayanlara bilinirlik sağlayacak bir içerik oluştururken konuyla ilgili kişi, kurum ve kuruluşlar için kaynak görevi görecektir. Türkiye’de henüz çok konuşulmayan bir kavram olan etki yatırımı hakkında bilinirlik sağlamanın yanında kavramlardaki belirsizliğin giderilmesi ve tutarlılık oluşması açısından da işlevsel olacaktır. Her sözlük çalışması gibi Etki Yatırımı Sözlüğü’nün de temelinde konuyu kavramaya yardımcı olmak, daha iyi bir iletişim kurmak ve bir referans özelliği taşımak vardır.
Bu çalışma, kavram bilinirliği için oldukça faydalı olabilecekken tek başına farkındalık yaratmak için yeterli olmayabilir. Bu konuda ne kadar çok içerik üretilir, konu farklı kaynaklardan beslenir ve çeşitli paydaşlar konuya dahil edilirse ortak dil gelişebilir ve farkındalık büyüyebilir. Örneğin; sosyal inovasyon üzerine çalışmış bir sosyal girişimci olarak söyleyebilirim ki, sosyal girişimcilik ile etki yatırımı kavramları arasında birçok örtüşen nokta var. İlişkili alanlar ve paydaşlar ile etki yatırımı arasında etkileşim sağlanarak birbirini beslemelerini sağlamak ve ekosistemin genişlemesi için oldukça önemli olduğu kanısındayım. Başka bir deyişle, gerek etki yatırımını odağına almış, gerek ise alakalı alanlar ile ilgilenen ne kadar paydaş bu ortak dili konuşursa, farkındalık hızla artacaktır.
Sözlüğün metodolojisi ve nasıl oluştuğundan bahsetmek gerekirse; öncelikle yabancı kaynaklar tarandı. Bu alandaki yabancı kaynaklardan derlenen toplam 600 kavramı içeren bir havuz oluşturduk. Hem Etkiyap içerisinde bulunan uzmanların: Melek De-Wint ve Ceyda Özgün’ün yönlendirmeleri hem de Melinda Sánchez Montañés’in paylaşımlarını temel alarak yaklaşık 80 kelimeden oluşan ve bilinirliğe en yüksek katkıyı sağlayacak sık kullanılan terimlerin listesini çıkarıldı. Türkçe karşılıklarını bulabileceğimiz ilişkili sözlük ve makale kaynaklarını tarayarak hali hazırdaki kavramları referansları ile derlendi. Türkçe karşılığı olmayan kelimeler ise bu sözlük(çe) çalışmasının en zor tarafı. Kavramın kendisinin veya tanımının karşılığı Türkçe’de olmayabilir. Tanım doğrudan çevrilebilir; fakat kavramın kullanılabilir ve anlamlı bir Türkçe karşılığı olması önemli. Türkçeleştirme konusunda iki taraflı düşünebiliriz: kavramın kendisi ve kavramın tanımı… Kavramın kendisi için araştırma, soruşturma, danışma ve referans alma yöntemlerine başvurmak gerekiyorken kavramın tanımı için çeviri ile ilerlenebiliyor.
Etki Yatırımı Sözlüğü’nü hazırlarken kavramların Türkçeleri için öneriler yaratıp bu önerileri araştırarak oluşturmak zor olduğu kadar dahil olmaktan çok mutlu olduğum bir süreç. Etki yatırımı kavramları üzerine bir referans noktası yaratarak bilinirliklik ve ortak bir dil oluşmasına yardımcı olurken Etkiyap’ın ana hedeflerinden biri olan ekosistem oluşturma amacına katkı sağlayacağına inanıyorum.
Etki Yatırımı Sözlüğü’ne çok yakında buradan ulaşabilirsiniz!
